بید خوردگی فرش|جلوگیری از بید خوردگی فرش|ترمیم بید خوردگی

در این مقاله ما قصد داریم ابتدا شما را با تعریف و مفهوم بیدخوردگی فرش آشنا کرده سپس عوامل و شرایط بیدخوردگی را عنوان کنیم. بعد از آن راه های جلوگیری از بیدخوردگی را معرفی می کنیم. همچنین نحوه تشخیص فرش بیدخورده را بیان کرده و توضیح می دهیم اگر فرش دچار بیدخوردگی شد چگونه آن را ترمیم کنیم؟

بید فرش چیست؟

بید نوعی حشره زرد رنگ، شبیه پروانه است که مانند هر حشره دیگر باعث ایجاد صدمات و خساراتی برای انسان می شود. مهمترین خسارتی که بید برای انسان ایجاد می کند، حمله بیدها به فرش است. البته ابن نکته قابل ذکر است که فرش ماشینی و دستبافتی که با الیاف ابریشم طبیعی و مرغوب بافته شده اند به هیچ عنوان دچار بیدخوردگی نمی شوند و فقط فرش های دستبافت با الیاف پشمی دچار بیدخوردگی می شود. بیدخوردگی فرش های دستبافت با الیاف پشمی به این علت است که اصولا تغذیه بیدها از پروتئین کراتین موجود در الیاف پشم فرش های دستبافت است و فقط در این الیاف یافت شده و به هیچ عنوان در الیاف مصنوعی فرش های ماشینی مثلا اکریلیک، پلی استر و ... وجود ندارد.

دلایل بیدخوردگی فرش

در این قسمت به عواملی که باعث ایجاد بید و در نهایت بید خوردگی فرش می شوند می پردازیم:

1. رطوبت

 رطوبت نابود کننده انواع فرش ها است چرا که نه تنها شرایط را برای بید بلکه برای دیگر حشرات آسیب رسان نیز فراهم می کند و خود نیز بر تخریب تدریجی و در نهایت پوسیدگی الیاف و ریشه های فرش اثر گذار است

2. عدم نوردهی و هوادهی مناسب

هنگامی که به هر دلیلی از فرش دستبافتان استفاده نمی کنید فرشتان را در مکانی مانند انباری قرار ندهید زیرا اکثرا نور مناسبی ندارند و هوا به خوبی رد و بدل نمی شود. این دو عامل باعث ایجاد بید و در نتیجه بیدخوردگی فرش می شود. به صورت کلی اگر از فرشتان استفاده نمی کنید سعی کنید گاهی اوقات قالی را در محیط باز و در معرض هوای آزاد و نور خورشید پهن کنید.

3. دما

دما نیز عاملی است که محیط را برای رشد بیدها و علاوه بر آن قارچ و حشرات موذی آماده کرده که می توانند به فرش دستبافت آسیب برسانند.

4. تمیزنکردن مرتب و به موقع فرش های دستبافت

مزیتی که تمیز کردن و جارو کشیدن مرتب فرش های دستبافت دارد این است که اگر تخم حشره بید در لابه لای الیاف فرش باشد با تمیز کردن و جارو کشیدن می توان به راحتی آن را پاکسازی کرد. حتی بهتر است گاهی اوقات پشت قالی نیز جارو شود زیرا تخم بید از پشت فرش وارد قالی شده و در لابه لای پرزهای فرش مخفی می شود.

5. استفاده نکردن از مواد ضد بید

با استفاده از مواد ضد بید (مانند نفتالین، توتون و تنباکو) در لابه لای فرش می توانید از بیدخوردگی فرش جلوگیری کنید. مثلا هنگامی که می خواهید فرش را در انباری نگه داری کنید یک پارچه سفید را روی فرش انداخته و پودر نفتالین را روی پارچه ریخته و فرش را لوله کنید و در نایلونی بپیچید. با این کار بوی پودر نفتالین در فرش مانده و تا حدودی از نفوذ بید جلوگیری می کند.

نکته: در هنگام استفاده از نفتالین (ماده سمی و سرطان زا) از دستکشهای ضخیم استفاده کنید
هنگامی که می خواهید نفتالین را پودر کنید و از پودر آن استفاده کنید از ماسکهای فیلتر دار استفاده کنید چرا که بوی نفتالین بسیار مضر است.

راه های جلوگیری از بید خوردگی فرش

برای پیشگیری از بید خوردگی فرش باید دقیقا به تمام راهکارهایی که در بالا به آن اشاره شد عمل شود یعنی فرش در معرض رطوبت قرار نگیرد. در مکانی فرش را نگه داری کنید که دارای تهویه و نور مناسب باشد. دمای بالا شرایط را برای بید مهیا می کند، مراقب باشد دمای خانه از حد متعارف زیادتر نشود. فرشتان را به موقع و مرتب تمیز کنید و از مواد ضد بید مانند نفتالین استفاده کنید.

روش های ترمیم بید خوردگی فرش

ترمیم بیدخوردگی فرش حتما باید توسط اساتید متخصص در این زمینه انجام شود. دو روش برای ترمیم بیدخوردگی وجود دارد که در هردو روش ابتدا لازم است قسمت بید خورده را تمیز کنید.

1) ترمیم فرش با استفاده از قلاب پشت

در ابتدا از خامه که متناسب با قسمت آسیب دیده است استفاده می شود. به اینصورت که خامه را دولا کرده و با نوک قلاب از پشت قالی از کنار یک تار که قبلا گره بوده به طرف دیگر قالی تار می کنند و رج به رج مطابق با نقشه فرش کل قسمت آسیب دیده را می بافند.

2) ترمیم فرش با استفاده از قلاب رو

در این روش برخلاف روش قبلی ابتدا از روی قالی و در کنار اولین تاری که پرز آن از بین رفته فرو میبرند و سپس خامه دولا را از پشت به روی فرش می آورند و وارد طرف دیگر تار می کنند. این کار را نیز رج به رج می بافند تا قسمت آسیب دیده کاملا پر شود